La quotidienne

Lieve mensen,

Heel erg bedankt voor jullie lieve en leuke reacties, mails en zelfs de eerste kaartjes! Ik ben zelf een slechte mailer, want zoals jullie weten zit ik liever buiten dan achter de computer, maar ik denk aan jullie en hoop dat ik jullie op deze manier toch goed op de hoogte kan houden.

De tijd gaat echt snel en voel me hier echt thuis, al mis ik jullie op sommige momenten wel! Elke dag word ik rond half 6 wakker, blijf meestal nog wel even liggen tot 6 uur, en dan begint het leven hier hoor. ‘s Morgens veeg ik eerst het zand uit mijn kamer, doe af en toe de was met de hand, haal water uit de put bij de buren en was me met een emmer koud water, waar ik een dopje chloor in gooi. De geluiden in de vroeg ochtend doen een beetje denken aan het campinggevoel: rammelende potten en pannen, schreeuwende, lachende en huilende kinderen en geiten en schapen die ook wakker zijn geworden. Daarna op naar bar Las Vegas, een klein houten stalletje, waar je prima kan eten, en ze inmiddels precies weten wat ik ontbijt. Stroperige Hollandse melk uit blik met een scheut kokend water en wat chocoladepoeder - de zogenaamde lait au milo – waar ik vervolgens een halve baguette in doop. Het deegachtige brood heb ik inmiddels achter me gelaten en dit vormt naar mijn idee en prima basis voor de dag. Op verzoek kopen ze ook af en toe avocado’s voor me, die ik tussen de middag op brood doe en afwissel met een omelet.

Rond half 8, 8 uur begin ik met werken, meestal tot een uurtje of 13 a 14. In het begin werkte ik veel op de campus, want daar heb ik internet, nu toch ook veel thuis, want op de campus is het niet echt rustig. Er is altijd wel iemand die met je wil praten, of je “contact” wil. Dat betekent je telefoonnummer, en daar kan ik natuurlijk niet aan beginnen. Ik blijf het nu al lastig vinden van alle mensen die ik ontmoet de namen te onthouden … Dus dan leg ik maar weer heel rustig uit dat ik daar echt niet aan kan beginnen, en over het algemeen zijn ze redelijk begripvol. Verder vind ik de campus wel geniaal: het is een enorm natuurgebied, met af en toe een faculteit, waar jongeren - op brommers , fietsen en ook lopend - komen en gaan. Dat ik hier nu echt tussen de studenten zit, en niet tussen de mango boeren, zorgt er wel voor dat ik leuke gesprekken heb, en leuke mensen leer kennen. Het is wel echt Togo! Buiten de grote collegezalen zitten studenten aantekeningen te maken, omdat ze niet meer in de zaal kunnen. Boeken ontbreken en studenten hebben geen geld om zelf boeken te kopen. Mijn huisgenoot, Abbas, studeert biologie en leert aan de hand van een boek uit 1982… Wil hij zitten dan moet hij al om zes uur in de collegezaal zitten... Ik wou dat ik iets kon veranderen.

Met mijn huisgenoten en de buurt heb ik het erg getroffen. Vanaf de overloop van mijn huis, kijk ik over de daken van golfplaten heen. Ik zie de buurman die net een kip slacht als ik samen met Elsi - een meisje uit Zweden die vorig jaar bij dezelfde organisatie haar stage heeft gedaan – wat zit te drinken en te kletsen, en de achterbuurmannen bidden gemeenschappelijk wat er echt indrukwekkend uitziet. Ik voel me totaal op mijn gemak, ken al redelijk wat mensen, ben echt weer de Annie van de buurt, alleen de kinderen blijven me maar Yovo noemen. Ze staan zo wat te stuiteren als ik voorbij kom, of rennen achter me aan! Een buurman spreekt ze dan weer op corrigerende toon toe! De enige uitzondering hierop is Yves: een klein jongetje van een jaar of drie, die om de een of andere reden nogal getraumatiseerd is door de blanken. Hij gaat heel hard gillen, op het panische af en af en toe een banaan uitdelen heeft nog niet echt geholpen.

‘s Avonds rond een uurtje of 16, de avond begint hier al rond 14 uur, ga ik vaak op pad. Ik loop hier ontzettend veel en vind dat eigenlijk het leukste wat er is hier. Zo tegen de avond, nog nets iets voor de schemering vind ik Lomé op zijn mooist. De stad kleurt een beetje rood, de zon staat laag en is geel oranje en de lucht is een beetje wazig door al het stof wat tijdens de dag is opgewaaid. Straten van zand, donkere mensen, maar toch zoveel kleur. Dan valt de nacht en is alle kleur ineens verdwenen. Zonder stroom blijft alleen de duisternis over. De enige lichten komen van de olielampjes die de straatverkopers bij hun stalletje plaatsen en van de lampen van de motoren en brommers. Lopend door de straten, ruik je, voel je, weet je, dit is Afrika. Je voelt de aarde dampen, ademen als het ware, en op zulke momenten realiseer je je echt : “ Ik leef, ook ik ben hier!”, en ben ik echt optimaal gelukkig!

Het zijn voornamelijk mijn huisgenoten en collega’s die me mee op stap nemen. Iedereen heeft tig broers en zussen, en iedereen moet even gegroet worden. Dat is misschien wel weer het mooiste: het respect, de loyaliteit en solidariteit die mensen hier naar elkaar toe bezitten. Daar staat dan weer tegenover dat een privé-leven niet echt bestaat. Regelmatig wordt ik meegenomen naar families. Dat betekent meestal een erf, waar verschillende families bij elkaar wonen. Iedere familie heeft zijn eigen huisje, wat vaak niet groter is dan onze slaapkamer, maar waar wel alles in gebeurd. Het bed staat er, vaak een bank en een enorme televisie en ook de jaarkalender mag niet ontbreken. Copine, een ontzettend lief meisje van 10 maanden, plast op de bank, papa weegt het weg met een doekje en gaat er vervolgens zelf bovenop zitten. Afrika!

Ik doe nog steeds af en toe aan hardlopen, ’s avonds ren ik 3 kilometer op de campus, en het gaat hier stukken beter dan in Nederland. Voor zondag staat er weer een marathon op het programma, georganiseerd door mijn NGO, die in het teken staat van: “Lutte contre la pauvrété”, oftewel de strijd tegen de armoede. Mijn stage is een beetje zozo: er zijn dagen waarop ik denk dat ik werkelijk iets kan doen, op andere dagen doe ik echt helemaal niks. Vergaderingen zijn echt een ramp, in de plastic kuipstoelen zitten we in een kringetje en gebeurt en vrijwel niks. We kletsen wat door elkaar heen, stemmen worden verheft, er wordt overgegaan in Éwé, de locale taal, en ik ben verloren….. Af en toe vind ik het echt enorm geestig, af en toe wat minder……

Bars en NGO’s vormen de booming-business van Togo! Opmerkelijk om te zien: bars schieten als zonnebloemen uit de grond, helemaal nu de feestdagen er aan komen! Iedereen heeft het erover, en de zin: “Ik zoek geld voor de feesten”, komt regelmatig voorbij. Hoe mensen dat nou precies doen “geld zoeken” weet ik niet. Overigens lijkt geld altijd te ontbreken, want wisselgeld terugkrijgen van €10,00 is al bijzonder lastig! Verder maken de naaiateliers overuren, want iedereen wil goed gekleed zijn, en ook mijn outfit is in de maak! Wat betreft de NGO’s: in bijna elke straat zit wel één. Maar ook hier vormt het geld weer een probleem. Afgelopen week waren we met Challenges op het ministerie voor de fundraising voor onze WAIMUN Conferentie, februari 2007. De inschrijvingen zijn al binnen, maar het geld is er niet. De minister zei geen geld meer te hebben, hij was veel op reis geweest en het geld was op! Ik schoot vrijwel meteen in de stress, maar dat leer je hier ook wel af. Elvis leek totaal niet van zijn stuk gebracht, dus het zal wel goed komen: Ça va aller! Ondenkbaar dat we in Nederland op deze manier en in deze volgorde werken. Overigens wordt het geld door de overheid niet altijd even zinvol besteed, dat is triest. Corruptie vormt een groot probleem, sinds jaren zitten dezelfde families in de regering en de president – zoon van de vorig jaar overleden ex-president – schijnt er een niet zo zuinige rekening in Zwitserland op na te houden.

Tijd heeft hier nauwelijks een betekenis. Mensen dragen een horloge, maar houden zich er niet aan. Een persoonlijke afspraak of een evenement, het wordt minstens een uur later. Het ritme van de Togolezen is simpel: als je moe bent ga je slapen, als je honger hebt ga je eten! Echt: zo gek vind ik het eigenlijk nog niet! Kan je niet slapen ’s nachts, dan ga je studeren, word je ’ s nachts wakker en heb je honger omdat je nog niet hebt gegeten, dan is er altijd nog wel een klein barretje open. Gevolg is dus wel al die slapende mensen langs de kant van de weg, een meneer die achter zijn computer ligt, hoofd op het bureau en moeizaam met zijn arm de muis over het beeldscherm beweegt!

Eten op zijn Togolees is lekker! Degue, couscous met melk, is mijn favoriet, en ook de foufou is super. Maman Togo van Elsi had afgelopen zondag Foufou gemaakt, waar echt flink wat tijd voor nodig is om dat te bereiden. Lichamelijk zwaar ook: in haar BH en verder alleen een rok zat maman als een gek te zweten. Met een grote houten balk en doffe dreunen wordt het deeg gekneed. Ik probeerde maman te helpen, maar de techniek heb ik niet echt onder de knie en het scheelde niet veel of maman’s vingers waren door mijn toedoen gecrasht!

Het is alweer een heel verhaal geworden, en ik kan nog zoveel meer schrijven, maar dat de volgende keer. Soms hoop ik dat ik kan filmen hoe ik hier over straat loop, in de duisternis, over de zandwegen en wil ik jullie een kijkje gunnen in mijn leventje hier. Het is niet te beschrijven, en vind dit echt een onvergetelijke ervaring! Wens jullie allemaal een hele fijne kerst en alvast een goed, gelukkig, gezond en liefdevol 2007! En blijf me op de hoogte houden van het Hollandse! Liefs en een dikke kus!

xxx Annie