Les rencontres au Burkina Faso

Lieve mensen,

Bij deze een kleine update van het korte maar zeer waardevolle bezoek aan Burkina Faso.

Het is apart te merken hoe snel je je hecht en hoe snel je went aan een bepaalde omgeving. In ruim drie maanden tijd is Lomé me echt vertrouwd geworden en dat ben ik me pas echt bewust als ik de grens met Burkina Faso overga. De grensovergang duurde overigens bijna zes uur, wat maar weer aangeeft dat de Afrikaanse Unie nog niet helemaal naar behoren functioneert. Rond het middaguur, en plein soleil, gaat de bus met een flinke snelheid door het extreem droge landschap. Nog nooit heb ik Burkina Faso op deze manier gezien en bekeken. In kijk en vergelijk! De vele fietsers, oud en jong, man en vrouw, en ezelkarretjes vallen op. Een honderd kilo aan graan achterop de bagagedrager is geen uitzondering, hier wordt gesport! ;-) Ook de bouwstijl is anders: huizen zijn grauwer en de Togolese houten deuren hebben plaatsgemaakt voor metalen deuren. De aarde lijkt uitgedroogd en dorstig: er is nauwelijks vegetatie meer, bomen zijn blank uitgeslagen en de enige groene kleur komt van de grote en voor mij welbekende mangobomen. Dit lijkt wel woestijn!

Ouagadougou is nog steeds hetzelfde, hoewel de klimaatsverandering merkbaar is. De woestijnwind, Harmattan, is sterker en duurt langer dan in voorgaande jaren en zorgt ervoor dat Ouagadougou bedekt wordt door een deken van stofdeeltjes en dat het voornamelijk ’s nachts een stuk koeler is dan in Lomé. Voor de volgende dag staat het bezoek aan Fousseni en Abou op het programma: met de eerste bus naar Bobo Dioulasso, dan door naar Banfora en vervolgens met de vrachtwagen van Abou nog 50 kilometer verder door naar Sindou over een zogenaamde voie rouge, oftewel een zandweg. Ik informeer bij het loket en reserveer de eerste bus voor de volgende morgen. Vertrek om 7 uur ’s morgens, de tijd staat genoteerd op mijn ticket. Zondagmorgen 7 uur blijkt de bus een uur eerder te zijn vertrokken, de man bij het loket heeft zich vergist. De volgende bus gaat om 10 uur, ik baal, dit gooit mijn krappe planning in de war en loop weg om Abou en Fousseni te bellen vanuit een telefooncel tegenover het busstation. Abou zal tot 18 uur op me wachten in Banfora. Eenmaal terug op het station kom ik erachter dat ik mijn tickets (Ouaga- Bobo, Bobo-Ouaga en Ouaga Lomé) mis: in alle haast en misschien ook wel ergernis ben ik die vergeten bij het loket. Mijn ticket is onvindbaar. Ik wil dit probleem direct oplossen, want inmiddels ken ik Afrika een beetje en ik vrees dat het probleem voor zich uit zal worden geschoven. De Chef de Gare beveelt me rustig af te wachten totdat ik mijn ticket heb gevonden of totdat mijn ticket gevonden is. Ik heb er geen vertrouwen in! Om half tien zit ik nog steeds te wachten en ik informeer weer bij de chef de gare hoe het staat met mijn ticket. Hoewel mijn naam op het ticket staat, de mensen in Lomé erkennen dat ik betaald heb, en de mensen van de busmaatschappij erkennen dat niemand anders van mijn ticket gebruik kan maken, weigeren ze om me een nieuw ticket te geven. Ik weiger echter ook om een nieuw ticket te betalen. De chef de gare durft geen beslissing te nemen, omdat zijn baas er niet is en beveelt me te wachten tot 14 uur, wanneer de volgende bus zal gaan. Dan word ik echt pisnijdig: ik begrijp niks van deze logica. Ik schreeuw tegen de Chef de Gare, en verzeker hem dat de bus van 10 uur niet zonder mij zal vertrekken. Ik voel me machteloos en barst in tranen uit. Ik moet er nu om lachen, maar die huilende blanke maakte een klein beetje indruk, want uiteindelijk, 2 minuten over tien, gaven ze me een laisser-passer waarmee ik in ieder geval naar Bobo kon en weer terug naar Ouaga.

De reis is lang: van Ouaga naar Bobo, en meteen door naar Banfora, waar Abou op me staat te wachten. Met zijn vrachtwagen volgeladen, hij verzorgt het transport voor de marktverkopers gaan we in het inmiddels donker geworden Burkina over de zandweg naar Sindou. Onderweg nog een lekke band repareren en met een gemiddelde snelheid van 15 kilometer per uur vanwege alle kuilen en hobbels, komen we tegen tienen aan in Sindou. Door smalle en donkere steegjes en lemen hutjes komen we aan bij het erf van Fousseni, Abou en zijn familie. Het weerzien is wat vreemd en onwennig: bij kaarslicht kletsen we wat en eten we de Tô, maar daar heb ik al snel genoeg van. Dan bedtijd: de rillingen lopen over mijn rug als Fousseni me mijn slaapplek laat zien. Gelukkig is het donker vanwege geen elektriciteit, maar die enorme kakkerlakken zijn ook in het duister te herkennen: zoveel heb ik er nog nooit tegelijk gezien. Op de muur, op het plafond en op de grond! Ik nestel me op de grond in mijn dekbedhoes en ik probeer niet aan die enorme voelsprieten te denken. Beesten lijken zich overal om me heen te bevinden: ik hoor het ritselen van de kakkerlakken, honden blaffen, een haan begint met kraaien, een astmatisch schaap staat naast de deur, dit is dus Sindou! Ik ben blij als het weer ochtend is. Al vroeg zitten we aan de thee en vergeet ik deze akelige nacht. Het is gezellig en de natuur is er prachtig! Wel besluit ik tegen de avond om door te gaan naar Banfora. Daar overnacht ik en de volgende ochtend neem ik de eerste bus naar Bobo.

Bobo is gelukkig weer vertrouwd, ook erg groen, en lijkt meer ontwikkeld dan vorig jaar. Wegen zijn beter, er zijn veel nieuwe huizen en het is duidelijk dat er hier gewerkt wordt aan de ontwikkeling van het land. Met uiteraard dank aan de vele projecten van de Europese Unie en andere buitenlandse NGO’s, die in Togo vrijwel afwezig zijn. Het weerzien in Bobo met oude bekenden is speciaal. Onder de grote mangoboom in de sector 5 lijkt het of de tijd heeft stilgestaan en of ik nooit ben weggeest. Iedereen zit er nog en de thee smaakt precies hetzelfde als vorig jaar! Yssouf zit voor onze poort, en ook Karim is weer de kok des huizes. Vooral het weerzien met hem is erg speciaal en emotioneel. Hij noemt me zijn dochter, en het lijkt allemaal heel vertrouwd. Ik bezoek zijn familie, zie zijn vrouw en kinderen weer, en ook zijn broer Kobré is van de partij. Iedereen is blij en gastvrij! Verder bezoek ik Gerard in Koko en helaas heb ik Agnes en Clemetine niet kunnen zien. De volgend ochtend 10 uur moet ik echter al weer door naar Ouaga om mijn terugreis naar Lomé te regelen, die gepland staat op donderdagochtend om 6 uur. Woensdagochtend staat Karim al ruim voor 7 uur voor de deur met een hele zak mangoes, we nemen afscheid, hij zegt me nooit te zullen vergeten en ik wenste oprecht dat ik langer kon blijven. Ik besluit SNV nog even te bezoeken. Ik begroet oude collega’s in record tempo, maar het blijft leuk iedereen weer even te zien. Ook Karim is weer langsgekomen (op de oude fiets van Eduard!;-)) om nog één keer afscheid te nemen en drukt me nog wat mangoes in de hand. Dan verlaat ik Bobo weer, en ik hoop heel erg dat dit niet de laatste keer zal zijn.

Het regelen van het retourticket in Ouaga neemt behoorlijk wat tijd in beslag, maar de stemming is beduidend beter. Ik schaam me een klein beetje voor het uit-mijn-slof-schieten van afgelopen zondag, maar samen met de Chef de Gare en wat andere werknemers maken we er wat grappen over. Ze zijn blij dat Annie weer lacht en lachen hard om het feit dat ik de Chef de Gare wou gaan slaan…. Ook dat heb ik in mijn woede en machteloosheid blijkbaar geroepen! Oeps! De terugreis is weer erg lang, maar een telefoontje van papa met de mededeling dat het project loopt als een trein doet me mijn vermoeidheid vergeten! Ik heb zin om te juichen en te schreeuwen, maar hou me in! Iets na middernacht ben ik blij dat ik weer in Lomé ben, mijn thuis voor nog anderhalve maand. Er staat nog wat werk voor de deur, zie het volgende bericht!

Heel veel liefs, Annemiek